Commentaar is levensvoorwaarde voor goede tekst

Het was niet makkelijk, maar eindelijk heb je je tekst op papier. Na veel piekeren, schrijven en schrappen staat daar dan als een rots in de branding jouw artikel, brief of rapport. Compliment, het is af, maar niet heus.

Zet de volgende stap

Het begint pas. En ‘Het’ is dan het commentaar vragen op jouw boodschap aan de klant of relatie. Ik geef onmiddellijk toe, ook ik heb er een hekel aan. Maar geloof me, het is een onmisbare fase in het schrijven van je tekst. Je hebt je tekst zo vaak herlezen en herschreven dat je niet meer ziet waar de zin ontspoort. Of je hebt restanten van een voorgaande formulering laten staan en leest daar nu gewoon over heen. Zou je het een willekeurige voorbijganger laten lezen, dan haalt die het er direct uit. Maar jij ziet het niet meer.

Terug naar de bron

Dan is er nog de inhoudelijke kant. Je hebt je informatie bij de deskundige verzameld en een goed doortimmerd verhaal gemaakt. Koppel dan altijd terug met de vraag of het inhoudelijk zo klopt. Dik kans dat er hier en daar iets verbeterd kan worden. Niet alleen verdwijnen in het oog lopende fouten en krijg je een beter verhaal, ook is de geïnterviewde door zijn/haar akkoord medeverantwoordelijk geworden voor de tekst. Kan belangrijk zijn. Bepaal dan voor jezelf wat je nog aan correcties accepteert. Een totaal herschreven verhaal terugkrijgen kan ook de bedoeling niet zijn.

Nachtje slapen prima huismiddeltje

Wat ook een effectief huismiddeltje is, is het eenvoudig even wegleggen van de tekst. Na een nachtje rijpen, vertelt de tekst vaak zelf waar hij niet lekker loopt. Doorlezen is genoeg daarvoor. Zeg dan ook tegen jezelf dat het verhaal minimaal een alinea korter moet, dan schrap je er veel wolligheid uit.

Hoedt u voor de draak

Wees verder voorzichtig met die literaire vondst, waarvan je ”wenend van ongeloof over de schoonheid ervan op de knieën zinkt”. Het kan een tenenkrommende draak blijken te zijn, maar dat ontdek je pas, als iemand anders je vertelt niet te snappen wat je bedoelt. Geloof me, omdat je het zo mooi vindt, zul je eventjes nodig hebben om het te kunnen accepteren. Ik heb inmiddels aardig wat ‘briljantjes’ schoorvoetend weggegooid. En ze blijven zich maar aandienen. Maar wees sterk en wees sober.

Sierlijke zwaan

Pas als je je door het doornbos van commentaar heen geworsteld hebt en dat samen met je eigen voortschrijdende inzicht tot een vernieuwde versie herschreven hebt, kun je er op vertrouwen dat je iets goeds hebt gemaakt. En soms, heel soms, lees je je verhaal na maanden terug en zie je plotseling dat dat moeizame verhaal zo schijnbaar zonder opsmuk, een messcherp betoog is geworden dat staat als een huis. Het lelijke eendje is een sierlijke zwaan geworden.

Herkenbaar?

Ik ben benieuwd hoe jullie ervaring is met het schrijven van die ene ultieme tekst. Vertel me eens over je worsteling of juist die ene keer dat het meteen goed stond. Ik sta op de uitkijk. 

www.tekstburgh.nl
Twitter:@HaksWalburgh